Soorten olijfolie
Olijfolie is verkrijgbaar in verschillende soorten:
- Olijfolie van eerste persing (Vierge): Hierbij is sprake van de mechanische methode, wat wil zeggen dat er alleen met druk geperst is. Er is niets verhit en er zijn geen andere middelen gebruikt. Een bijzondere vorm hiervan is extra olijfolie van eerste persing: de duurste kwaliteit olijfolie met de meest uitgesproken smaak. Dit staat ook bekend als Extra Vierge olijfolie.
- Geraffineerde olijfolie: Olijfolie verkregen door raffinering van olijfolie van eerste persing. Bij raffinage worden onzuiverheden uit de olie gehaald. Daarbij gaat ook wat van de smaak verloren.
- Olijfolie: De gewone olijfolie heeft een neutraler smaak dan de duurdere kwaliteiten. Deze olijfolie is een mengsel van geraffineerde olijfolie en olijfolie van eerste persing.
- Olie uit afvallen van olijven: Hiervoor worden olijven gebruikt die niet door de eerste kwaliteitsselectie zijn gekomen door formaat, beschadigingen of omdat ze te rijp zijn. Deze olie is vaak van mindere kwaliteit, maar kan door de bewerking wel dezelfde eigenschappen hebben als de bovenstaande soorten.
Welke soort olie het is, is te meten en te proeven. Vierge en vooral Extra Vierge olie hebben geen smaakafwijkingen, hebben een lagere zuurtegraad (uitgedrukt in gehalte vrije vetzuren) en proeven fruitiger.
Herkomst
De meeste olijfolie komt uit landen aan de Middellandse Zee, zoals Spanje, Italië, Griekenland, Portugal, Frankrijk, Tunesië, Turkije, Syrië en Marokko.
Productie
Een olijfboom produceert 5 tot 10 kilo olijven per jaar. Dat is voldoende voor 1 tot 2 liter olijfolie. 90% van de olijven wordt gebruikt voor de productie van olijfolie.
De olijven worden 24 uur na de oogst geperst. Uit zowel het vruchtvlees en de pitten van de olijf komt olie. Het vruchtvlees bevat 30-50% olie, de pitten 5%. De olijfolieperserij maakt olijfolie van verschillende kwaliteiten en met verschillende zuiverheid. Na het persen ontstaat een olijfpasta. Door deze voorzichtig te kneden scheidt de olie zich af. Vervolgens gaat deze olie in de centrifuge om het water van de olie te scheiden. De laatste stap bestaat uit het filteren en bottelen van de olie.
Bereiden
Gewone olijfolie en vierge olijfolie zijn heel geschikt voor bakken en braden. Bakken en braden in extra vierge olijfolie kan wel, maar is niet aanbevolen omdat de smaak grotendeels verloren gaat na verhitting.
Extra vierge olijfolie wordt koud gebruikt voor pasta, salade, vinaigrettes, tapenades en koude sauzen. Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor frituren. Op deze temperatuur kunnen schadelijke stoffen, zoals PAK's, ontstaan. Hoe vaker of langer extra vierge olijfolie wordt verhit, hoe meer PAK's worden gevormd.
De gewone olijfolie is zuiverder en daardoor beter geschikt voor frituren. Omdat deze olijfolie voor het belangrijkste deel bestaat uit geraffineerde olie, verandert de olie niet van kwaliteit en smaak bij verhitting. Deze olijfolie kan beter tegen verhitting dan harde vetten.
Gezondheidseffecten
Olijfolie bestaat voor ongeveer 70% uit voornamelijk enkelvoudig onverzadigde vetzuren en heeft een hoog gehalte aan vitamine E.
Onverzadigd vet staat bekend om de gunstige gezondheidseffecten. Onverzadigd vet verlaagt het LDL-cholesterol. Op die manier verkleint onverzadigd vet het risico op hart- en vaatziekten.
Bovenstaande informatie is afkomstig van de site van Het Voedingscentrum.


